افزایش جان‌باختگان بندر رجایی به ۷۰ نفر؛ قصور در رعایت اصول ایمنی «محرز شد»

در پی انتشار گزارش آسوشیتدپرس درباره انفجار ماده شیمایی مربوط به سوخت جامد موشک در بندر رجایی، روزنامه نیویورک تایمز هم به نقل از یک منبع این گزارش را تایید کرد.

نیویورک تایمز به نقل از یک فرد مرتبط با سپاه پاسداران که خواسته نامش فاش نشود گزارش داد که انفجار محموله سدیم پرکلرات، ماده اصلی سوخت جامد موشک، دلیل انفجار در بندر رجایی بوده است.

پیشتر شرکت امنیت دریایی امبری به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بود نشانه‌هایی وجود دارد که این انفجار ناشی از ذخیره‌سازی نامناسب سدیم پرکلرات در این بندر بوده است.

بهمن‌ماه گذشته روزنامه فایننشال تایمز گزارش داد که به دنبال حملات موشکی ایران و حزب‌الله به سمت اسرائیل، ذخایر سوخت موشکی ایران به پایان رسیده و تهران قرار است ماده شیمیایی لازم برای تولید سوخت موشک را از چین وارد کند.

فایننشال تایمز آن زمان گزارش داده بود که دو کشتی ایرانی به نام‌های گلبن و جیران قرار است به زودی محموله‌های سدیم پرکلرات را که برای سوخت جامد پیشرانه موشک ضروری است، از چین به ایران منتقل کنند.

چندی پیش نشریه نیوزویک گزارش داد که کشتی جیران نهم فروردین به بندرعباس رسیده است.

مقام‌های ایران با تاکید بر اینکه «علت حادثه در دست بررسی است»، آنچه را «شایعات» و «گمانه‌زنی» خوانده‌اند رد کرده‌اند.

دادستانی کل ایران هم از دادستان‌های سراسر کشور خواسته است با افرادی که در مورد حادثه بندر رجایی «مبادرت به مخدوش کردن امنیت روانی جامعه و تشویش اذهان عمومی» می‌کنند به سرعت برخورد کند.

مدیرکل مدیریت بحران استان هرمزگان اعلام کرد شمار جان‌باختگان انفجار و آتش‌سوزی در بندر رجایی به ۱۸ نفر افزایش یافت. مهرداد حسن‌زاده صبح یکشنبه به تلویزیون رسمی ایران گفت که این رقم بر اساس «آخرین بررسی‌های انجام گرفته» است.

در همین حال ارائه آمار متفاوت درباره تعداد مصدومان این انفجار و آتش‌سوزی ادامه دارد.

رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت ایران در نخستین ساعت بامداد یکشنبه با ارائه فهرست، تعداد پذیرش‌شدگان در بیمارستان‌های بندرعباس را ۱۰۸۶ نفر اعلام کرد و گفت ۳۵۷ نفر از آنها هنوز بستری هستند.

با این حال صبح یکشنبه استاندار هرمزگان تعداد مصدومان را «حدود ۷۵۰ نفر» و رئیس مدیریت بحران این استانداری این رقم را ««بالغ بر ۸۰۰ نفر» اعلام کردند. اواخر شامگاه شنبه نیز اسکندر مومنی، وزیر کشور، تعداد کل مصدومان را «حدود ۷۵۰ نفر» ذکر کرده بود.

به گفته وزارت بهداشت: ۷۲۹ نفر از مصدومان حادثه بندرعباس ترخیص شدند، ۳۵۷ نفر بستری هستند، ۲۱ نفر در بخش مراقبت‌های ویژه بستری‌اند و ۵ نفر هم سوختگی بالایی دارند.

در پی وقوع انفجار و آتش‌سوزی گسترده در بندر رجایی، استاندار هرمزگان سه روز عزای عمومی در این استان اعلام کرد.

محمد آشوری صبح یکشنبه به تلویزیون رسمی ایران گفت که این سه روز از امروز آغاز می‌شود.

او همچنین با اعلام اینکه آمار جان‌باختگان به ۱۸ تن رسیده است گفت احتمال افزایش تعداد قربانیان وجود دارد.

با افزایش گمانه‌زنی‌ها، روزنامه معاریو، چاپ اسرائیل، روز شنبه نوشت که منابع ارتش اسرائیل می‌گویند که ارتش اسرائیل در انفجار روز شنبۀ بندر رجایی دخالتی نداشته است.

در همین حال، رویترز روز یک‌شنبه خبر داد که دفتر نخست‌وزیری اسرائیل و ارتش این کشور، در پاسخ به پرسش‌های رویترز دربارهٔ احتمال نقش داشتن در انفجار روز شنبه، هنوز اظهارنظری نکرده‌اند.

رویترز در گزارش خود می‌نویسد که در سال‌های اخیر، مجموعه‌ای از حوادث مرگبار، زیرساخت‌های انرژی و صنعتی ایران را تحت تأثیر قرار داده است؛ بسیاری از این حوادث، همچون انفجار روز شنبه، ناشی از سهل‌انگاری دانسته شده‌اند. این حوادث شامل آتش‌سوزی پالایشگاه‌ها، انفجار گاز در یک معدن زغال‌سنگ و حادثه‌ای در جریان تعمیرات اضطراری در بندرعباس در سال ۲۰۲۳ بود که به مرگ یک کارگر انجامید.

مقام‌های جمهوری اسلامی برخی دیگر از این حوادث را به دشمن دیرینه خود، اسرائیل، نسبت داده‌اند. تهران اسرائیل را مسئول حمله به خطوط لوله گاز ایران در فوریه ۲۰۲۴ دانست، و در سال ۲۰۲۰ رایانه‌های بندر شهید رجایی هدف یک حمله سایبری قرار گرفت.

روزنامه واشینگتن پست گزارش داده بود که این حمله احتمالاً توسط اسرائیل و در واکنش به حمله سایبری پیشین ایران صورت گرفته است.

«مسئله سوخت موشک»

در همین حال، نیویورک تایمز به نقل از یک فرد مرتبط با سپاه پاسداران که خواسته نامش فاش نشود گزارش داد که انفجار محموله سدیم پرکلرات، ماده اصلی سوخت جامد موشک، دلیل انفجار در بندر رجایی بوده است.

پیشتر شرکت امنیت دریایی امبری به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بود نشانه‌هایی وجود دارد که این انفجار ناشی از ذخیره‌سازی نامناسب سدیم پرکلرات در این بندر بوده است.

رادیو فردا مستقلاً قادر به تأیید یا رد این گزارش‌ها نیست.

بنابر این گزارش‌ها، به گفته منابع امنیتی، این ماده پیشتر از چین به ایران منتقل شده و کشتی‌های «گلبن» و «جیران» حامل این محموله بوده‌اند. مقامات ایرانی تاکنون دریافت این محموله را تأیید نکرده و بر ادامه بررسی علت حادثه تأکید کرده‌اند.

بهمن‌ماه گذشته روزنامه فایننشال تایمز گزارش داد که به دنبال حملات موشکی ایران و حزب‌الله به سمت اسرائیل، ذخایر سوخت موشکی ایران به پایان رسیده و تهران قرار است ماده شیمیایی لازم برای تولید سوخت موشک را از چین وارد کند.

به گزارش خبرگزاری میزان، مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری استان هرمزگان، از افزایش تعداد جان‌باختگان انفجار اسلکه رجایی به ۲۵ نفر خبر داد.

به گفته او، تا کنون ۲۱ جسد از جان‌باختگان حادثه تحویل پزشکی قانونی استان شده است و ۴ پیکر هم در حال انتقال به پزشکی قانونی است.

بنابر این گزارش،‌تا کنون اجساد ۱۰ نفر از جان‌باختگان احراز هویت شده است که ۲ نفر از آن‌ها زن و ۸ نفر مرد هستند.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در مورد آمار مصدومان انفجار در بندر عباس گفته است که «۱۱۳۹ مراجعه به مرکز درمانی صورت گرفته است که از این میزان تعدادی از طریق خطوط هوایی به شیراز و لارستان اعزام شده‌اند.»

فستیوال موسیقی و فرهنگ «کوچه» که در بندر بوشهر جریان دارد، درپی دریافت خبر وقوع انفجار در بندرعباس با عزاداری همراه شده است.

فستیوال کوچه رویدادی غیرحکومتی و مردمی در بوشهر است که با هدف حفظ موسیقی محلی، تقویت گردشگری و معرفی فرهنگ بومی این استان برگزار می‌شود.

برگزاری امسال این فستیوال با جنجال‌هایی همراه بود و در پی آغاز چهارمین دوره فستیوال کوچه در بوشهر، تعدادی از معترضان روز شنبه ششم اردیبهشت مقابل استانداری تجمع کردند؛ اعتراض‌هایی که در همراهی با مخالفت برخی امامان جمعه با برگزاری این جشنواره انجام شده است.

در پی انفجار مرگبار در اسکله رجایی بندرعباس، استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد ابراز همبستگی با دولت و مردم ایران، به خانواده‌های قربانیان تسلیت گفت.

به گزارش رسانه‌های روسی، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه نیز این حادثه را به علی خامنه‌ای و مسعود پزشکیان تسلیت گفته و دستور اعزام تیم‌های امدادی به ایران را داده است. علاوه بر آن، امارات متحده عربی، اردن و کوبا نیز در پیام‌هایی جداگانه همدردی خود را با ایران ابراز کردند و برای مجروحان آرزوی بهبودی سریع داشتند.

روز یک‌شنبه خبر رسید که مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران نیز اکنون راهی بندرعباس شده است.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران اعلام کرد که آتش‌سوزی گسترده در بندر رجایی بندرعباس «تحت کنترل درآمده و عملیات لکه‌گیری در حال انجام است». جلال ملکی گفت که «حدود ۹۰ درصد» عملیات مهار به پایان رسیده و آتش‌نشان‌های شهرستان‌های مختلف مشغول پاکسازی محل هستند.

ملکی افزود که تعداد زیادی از کانتینرها در اثر حریق فرو ریخته‌اند و مرحله لکه‌گیری به دلیل شدت خسارات زمان‌بر خواهد بود. به گفته او، تیمی ۳۰ نفره از آتش‌نشان‌های تهران به همراه سه تُن کف مخصوص اطفای حریق به محل اعزام شده‌اند.

از سوی دیگر، قدرت‌الله محمدی، مدیرعامل آتش‌نشانی تهران، با اشاره به جنس فلزی کانتینرها گفت که خاموش کردن آن‌ها با آب مؤثر نیست و باید اجازه داد محتویاتشان به‌طور کامل بسوزد. او همچنین تأکید کرد که در بندر شهید رجایی انواع کالاهای شیمیایی و غیرشیمیایی ذخیره می‌شود و هنوز مشخص نیست که دود ناشی از این حادثه خطر شیمیایی دارد یا خیر.

ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با انتشار مطلبی در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت: «طبق گزارش‌های اولیه، آنچه در حادثه بندر شهید رجایی آتش گرفته، هیچ ارتباطی با حوزه دفاعی کشور ندارد.»

او توضیح بیشتری در این مورد نداد.

پس از او همچنین رضا طلایی‌نیک، سخنگوی وزارت دفاع گفت که «طبق بررسی‌ها و مستندات هیچ‌گونه محموله وارداتی یا صادراتی با کاربرد نظامی در محدوده آتش‌سوزی وجود نداشته و ندارد.»

خبرگزاری فارس از انفجار چند کانتینر و شعله‌ورشدن دوبارهٔ آتش در بندر رجایی خبر می‌دهد و روزنامه انتخاب نیز نوشت که آتش در چند کانتینر دوباره شعله گرفته است.

محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس، نیز با حضور در محل حادثهٔ بندر رجایی گفت که «مهار آتش تحت کنترل است» اما «به دلیل شدت حرارت، برخی کانتینرها پیش از رسیدن شعله‌ها منفجر می‌شوند و بخش جدیدی از بندر دچار حریق شده است.»

او اعلام کرد که تخمین زده می‌شود بیش از ۱۰ هزار کانتینر در آتش‌سوزی این بندر از بین رفته باشد. رضایی کوچی ضمن انتقاد از عدم رعایت مقررات ایمنی و جانمایی استاندارد کانتینرها، تأکید کرد که چیدمان نامناسب و فقدان تفکیک مناسب میان محموله‌های آتش‌زا و غیرآتش‌زا، موجب گسترش آتش شده است.

وی همچنین از ادارهٔ بندر با سرپرست طی پنج ماه گذشته انتقاد کرد و وعده داد که پس از مهار کامل بحران، این موضوع در مجلس پیگیری خواهد شد.

سازمان گمرک اعلام کرده است که در حادثه بندر رجایی، کانتینرهای صادراتی شامل قیر و پارافین دچار حریق شده و همچنان در حال سوختن هستند. همچنین تعدادی کانتینر وارداتی شامل مواد شیمیایی نیز دچار حریق شده‌اند.

بندر رجایی که به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر تجاری ایران حدود ۸۵ درصد عملیات کانتینری کشور را انجام می‌دهد، در پی انفجار اخیر با آسیب جدی روبه‌رو شده است. حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی، به خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید هرچند اسکله‌ها آسیب ندیده‌اند و امکان تداوم صادرات و واردات در کوتاه‌مدت وجود دارد، اما کندی در روند تجارت اجتناب‌ناپذیر است.

این بندر نقشی کلیدی در صادرات فرآورده‌های نفتی، محصولات پتروشیمی و واردات کالاهای اساسی دارد و اختلال در فعالیت‌های آن می‌تواند اقتصاد ایران را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار دهد.